İstanbul Hükümeti ile Heyet-i Temsiliye arasında 22 Ekim 1919’da yapılan Amasya Protokolü’nün 100. yıldönümü dolayısıyla ilimizde Vali Dr. Osman Varol’un katılımıyla panel gerçekleştirildi.
Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Merkezinde saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından başlayan panele, Vali Varol’un yanı sıra Tugay Komutanı Piyade Albay Mehmet Atlı, Belediye Başkan Yardımcısı Hasan Şahin, Amasya Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Halil Apaydın ile daire amirleri de katıldı.Amasya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Evsile’nin yönettiği panelde Amasya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Önder Duman, Mustafa Kemal Paşa’nın 18 – 27 Ekim 1919 tarihleri arasındaki Amasya günleri hakkında, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mehmet Aydın’da 19 Mayıs 1919’dan Amasya Protokolü’ne kadarki süreçte yaşananlara ilişkin bilgiler paylaştı.Mustafa Kemal Paşa, Rauf Orbay ve Bekir Sami Bey’in yer aldığı Heyet-i Temsiliye ile İstanbul Hükümeti’ni temsil eden Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında 20 Ekim’de başlayıp 22 Ekim’de sona eren görüşmeler sonrası yapılan protokolün önemine değinen Dr. Mehmet Aydın, “İstanbul Hükümetinin Temsil Heyeti’ni muhatap alarak görüşmek için bir temsilci yollaması Temsil Heyeti’nin varlığını resmen ve hukuken tanıması ve kabul etmesi anlamına geliyor” dedi.
Aydın, Amasya Protokolü’nün Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğini yaptığı hareketin fikir üstünlüğünün İstanbul Hükümeti tarafından kabul edilmesi anlamını da taşıdığını belirtti.
Mustafa Kemal Paşa’nın 18 – 27 Ekim 1919 tarihleri arasındaki Amasya günleri hakkında detaylı bilgiler veren Amasya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Önder Duman da, o dönemde milli mücadelenin henüz daha başı olmasına rağmen güçlü bir askeri birliğe sahip olan şehrin Mustafa Kemal Paşa’yı sahiplenip adeta kucaklaması ile ildeki mülki ve askeri erkanın bir bütün halinde milli mücadeleye destek olması ve Yarbay Cemil Cahit Bey’in 5. Kafkas Fırkası’nın başında bulunmasının protokol görüşmeleri için Amasya’nın seçilmesinde etkisinin olduğunu ifade etti.
Panelistlere adlarına dikilen fidanların sertifikalar ile çiçek verildiği panelin sonunda Vali Varol, oluşturulan sergideki fotoğraf ve belgeleri de inceledi.